Co to takiego? W największym skrócie „leniwe oko” to oko, które gorzej pracuje niż oko drugie. Czyli oko, które mniej widzi niż powinno. W prawidłowym języku medycznym mówimy o niedowidzeniu, czyli obniżonej ostrości wzroku jednego lub rzadziej obu oczu, mimo zastosowania korekcji okularowej. O leniwym czyli niedowidzącym oku mówimy tylko wtedy, gdy w oku nie stwierdza się żadnych nieprawidłowości w jego budowie czy jakichkolwiek procesów chorobowych. Niedowidzenie występuje u 3% całej populacji ludzkiej. Nieleczone we właściwym czasie lub źle leczone niedowidzenie może mieć wpływ na życie osób cierpiących na tę przypadłość. Wpływ ten dotyczy głównie możliwości wykonywania niektórych zawodów.
Główne przyczyny niedowidzenia to wady refrakcji i zez. Oczywiście duże wady reakcji, powyżej kilku dioptrii lub towarzyszący im astygmatyzm powodują cięższe niedowidzenie. Choroba zezowa u dzieci o początku poniżej 3 roku życia, tez powoduje wystąpienie niedowidzenia. Ważne jest więc badanie okulistyczne małych dzieci mające na celu wykrywanie wad wzroku i towarzyszącego im niedowidzenia. Położone centralnie nawet niewielkie zmętnienia w soczewce lub opadanie powieki górnej zasłaniającej oś widzenia, też może skutkować powstaniem niedowidzenia u dzieci.
Leczenie leniwego oka
Leczenie niedowidzenia to p.w. wyrównywanie wady refrakcji przez noszenie okularów czy szkieł kontaktowych. Terapię okularową wspomaga się zmuszaniem oka słabszego („leniwego”) do większego wysiłku wzrokowego poprzez zasłanianie oka dobrze widzącego mechanicznie (zasłonką) lub farmakologicznie poprzez krople podawane do oka lepiej widzącego (penalizacja). Oczywiście im wcześniej wykryjemy niedowidzenie i zaczniemy jego leczenie, mamy większe szanse na powodzenie w tym leczeniu. Najlepsze efekty terapeutyczne uzyskujemy pomiędzy 3-6 rokiem życia, leczenie po 8 roku życia daje bardzo znikome lub żadne efekty.
Próbuje się stosować w terapii inne metody oprócz zasłonki czy penalizacji, takie jak gry komputerowe ale na razie nie udowodniono ich przewagi. Zasłonkę należy stosować ściśle wg zaleceń lekarza leczącego, w zależności od stopnia niedowidzenia, zwykle na kilka godzin dziennie. Obecnie praktycznie nie stosuje się zasłonki na cały dzień, bo jest to czasem kłopotliwe dla dzieci mających ciężkie niedowidzenie. W piśmiennictwie są też doniesienia o wykonywaniu zabiegów chirurgii refrakcyjnej u dzieci z różnowzrocznością, celem zmniejszenia wady wzroku.
Jak zapobiegać „Lazy eye”
Zapobieganie rozwojowi niedowidzenia to badanie małych dzieci, już około 1-szego roku życia w rodzinach, w których występują wady wzroku lub choroba zezowa lub badanie pozostałych dzieci pomiędzy 3, a 5 rokiem życia.
Nieleczone lub niewyleczone niedowidzenie może skutkować obniżoną ostrością wzroku na całe życie i niewykształceniem widzenia obuocznego- przestrzennego. Brak widzenia obuocznego uniemożliwia wykonywanie takich zawodów, jak praca na wysokości, bycie kierowcą zawodowym, pilotem czy obsługiwanie maszyn w ruchu. Motocyklista również musi mieć prawidłowe widzenie obuoczne.
Problematyczne może się stać życie osoby, która mając ciężkie niedowidzenie jednego oka, doznała urazu oka lepiej widzącego. Osoby jednooczne- czyli takie, u których funkcja jednego oka jest bardzo słaba wymagają większej troski o swój narząd wzroku w postaci częstszych wizyt u specjalisty jak i ochrony narządu wzroku podczas pracy czy uprawiania sportu w postaci gogli ochronno-korekcyjnych. Ochrona oka dobrze widzącego jest niezwykle ważna i powinni być na to wyczuleni rodzice dzieci, jak i same dzieci, które może początkowo nie zdają sobie sprawy wagi problemu.