Badania elektrofizjologiczne narządu wzroku należą obok badania ostrości wzroku i pola widzenia do grupy badań czynnościowych. Należą w tej grupie do badań najbardziej obiektywnych czyli takich, na który najmniejszy lub żaden wpływ może mieć zachowanie pacjenta. Podczas badania ostrości wzroku pacjent może udawać czy symulować, że już nie widzi, podczas badania pola widzenia też można symulować ubytki w obszarze widzenia. W badaniu elektrofizjologicznym jest to praktycznie niemożliwe, bo próby udawania typu zamykanie oczu, mruganie, odklejanie czy przesuwanie elektrod można łatwo wychwycić i zwrócić na nie uwagę pacjentowi.
Badania elektrofizjologiczne w okulistyce służą ocenie czynności siatkówki i nerwu wzrokowego.
Badania te wykonujemy, by potwierdzić rozpoznanie jakiejś choroby postawione na podstawie objawów zgłaszanych przez pacjenta lub oglądania dna oka. Badania te wykonujemy również u pacjentów, którzy zgłaszają pewne dolegliwości ze strony narządu wzroku, a nie stwierdzamy żadnych odchyleń w badaniu dna oka.
Podstawowe wskazania do wykonywania badań elektrofizjologicznych to :
- spadek ostrości wzroku – w chorobach nerwu wzrokowego i siatkówki,
- ślepota zmierzchowa,
- fotofobia ,
- utrata pola widzenia,
- zblednięcie tarczy nerwu wzrokowego,
- oczopląs,
- choroby naczyniowe siatkówki,
- nieprzeźroczyste ośrodki wzrokowe, gdy nie możemy ocenić dna oka,
- choroby narządu wzroku genetycznie uwarunkowane występujące w rodzinie,
- monitorowanie progresji chorób, skuteczności i bezpieczeństwa terapii chorób.
Badania elektrofizjologiczne narządu wzroku łączą różne testy oparte na rejestrowaniu wywołanych potencjałów elektrycznych będących odpowiedzią na bodźce wzrokowe, przy użyciu elektrod usytuowanych na rogówce, skórze okolicy oczu oraz czaszki. Są to badania nieinwazyjne, dostarczające obiektywną ocenę funkcji różnych komórek i struktur narządu wzroku.
Optymalne wykorzystanie badań elektrofizjologicznych ma miejsce wówczas, gdy są one wykonywane łącznie z innymi testami diagnostycznymi pod okiem specjalistów. Ważne również jest, by analiza wyników miała miejsce w połączeniu z oceną kliniczną narządu wzroku.
Doboru badań elektrofizjologicznych dokonuje lekarz specjalista na podstawie objawów podmiotowych zgłaszanych przez pacjenta, wyników dostarczonych badań dodatkowych oraz opisu stanu narządu wzroku. Ponieważ badania elektrofizjologiczne należą do badań czasochłonnych, to warto dobrze wybrać zestaw wykonywanych, by nie zmarnować zbyt dużo czasu pacjenta oraz naszego.
Część badań elektrofizjologicznych wykonuje się przy rozszerzonej źrenicy, warto pamiętać o tym gdy udajemy się na to badanie jako kierowca samochodu. Udając się na badania elektrofizjologiczne należy mieć swoje dobrze dobrane okulary ze szkłami korekcyjnymi, bo niewyrównane wady wzroku mogą mieć wpływ na wynik tych badań.
Badania elektrofizjologiczne należą do badań nieinwazyjnych więc warto je wykonywać zawsze, gdy są do nich wskazania w przypadku trudności diagnostycznych. Badania te możemy wykonywać również u dzieci, nie tylko u dorosłych. Są to badania w pełni bezpieczne.