Okres niemowlęcy to okres pomiędzy końcem 1 miesiąca życia dziecka a końcem 12 miesiąca życia. W tym czasie dziecko rośnie i rozwija się bardzo dynamicznie, również narząd wzroku zmienia się bardzo. Różny więc jest zakres badania oczu w tym okresie.
Czy konieczne jest badanie okulistyczne u niemowląt?
W Polsce nie ma standardów wskazujących na konieczność wykonywania badania okulistycznego u wszystkich niemowlaków. Badania te są przeprowadzane ze względu na występowanie pewnych niepokojących objawów lub w przypadku występowania pewnych chorób oczu w najbliższej rodzinie dziecka.
Jak przebiega sprawdzanie wzroku u niemowląt?
Podczas badania okulistycznego zdrowego niemowlaka zwracamy uwagą na to czy koncentruje wzrok na pokazywanym przedmiocie czy źródle światła. Próbujemy ocenić ustawienie gałek ocznych i ich ruchomość.
Sprawdzamy reakcję źrenic na światło oraz oceniamy makroskopowo lub za pomocą lupek okularowych/ ręcznej lampy szczelinowej kształt, wygląd i budowę gałek ocznych. Ważne jest tez sprawdzenie obecności różowego refleksu z dna oka, którego brak może być niepokojącym objawem i wymaga wyjaśnienia..
Podczas badania niemowlak trzymany jest na rękach rodzica czy opiekuna. Jeśli dziecko używa smoczek czy ma jakąś ulubioną przytulankę, to jak najbardziej jest wskazane by mieć to ze sobą w gabinecie. Staramy się nie karmić niemowląt tuż przed badaniem, by podczas ich płaczu nie spowodować wymiotów świeżą treścią pokarmową.
Jak wygląda badanie rozszerzone okulistyczne u niemowląt?
W przypadku jakichkolwiek nieprawidłowości wykrytych podczas podstawowego badania lub gdy rodzice zgłaszają jakieś niepokojące objawy (np. okresowy zez) , to musimy wykonać badanie rozszerzone okulistyczne, czyli podać do worka spojówkowego krople rozszerzające źrenicę i kontynuować badanie po zadziałaniu tych kropli czyli po około 30 minutach. Wówczas możemy dokładnie ocenić stan ośrodków optycznych, ich przeźroczystość oraz ocenić stan ciała szklistego i siatkówki.
Badania w kierunku wady refrakcji wykonujemy pod koniec pierwszego roku życia, bowiem gałka oczna bardzo rośnie w pierwszych miesiącach życia i często bliżej 12 miesiąca życia wady wzroku (nadwzroczność czy astygmatyzm) jest mniejszy niż parę miesięcy wcześniej.
Co warto przygotować przed badaniem wzroku u niemowlaka?
Jeśli zgłaszają się państwo ze swoim dzieckiem do okulisty to bardzo ważne jest dokładne opisanie wszystkich objawów, które państwa niepokoją, podanie dokładnego wywiadu dotyczącego przebiegu ciąży, wywiadu dotyczącego chorób oczu i wad refrakcji w rodzinie. Okulista wówczas wie, jaki zakres badan powinien być wykonany. Czasem ze względu na brak współpracy z dzieckiem badania nie uda się przeprowadzić w części lub w całości, to wówczas podejmujemy kolejną próbę za kilka dni, tygodni czy miesięcy, w zależności od dynamiki objawów i powagi problemu.