Każdy z nas jest kilkakrotnie badany przez okulistę w swoim życiu. Oczywiście, jeśli ktoś cierpi na schorzenia narządu wzroku, to częstotliwość ta wzrasta czasem bardzo znacznie.
Pełne badanie okulistyczne składa się z kilku części i dlatego mówiąc o przygotowaniu pacjenta do tego badania, trzeba zwrócić uwagę na poszczególne części.
Taka jak każde badanie lekarskie, badanie okulistyczne składa się z części podmiotowej (wywiad z pacjentem) oraz przedmiotowej (badanie pacjenta).
Wywiad lekarski przed badaniem okulistycznym
W okulistyce wywiad jest niezwykle istotny i niektórzy autorzy zwracają uwagę, że wstępna prawidłowa diagnoza może być postawiona nawet u 70% pacjentów po ich wysłuchaniu, czyli po prawidłowo zebranym wywiadzie. Dlatego też ważne jest by planując wizytę w gabinecie okulistycznym, zebrać swoje dolegliwości i kompleksowo je przedstawić okuliście.
Dla okulisty ważne jest jakie pacjent ma dolegliwości i od kiedy, czy występują one po raz pierwszy, czy mają charakter nawracający. Ważne jest też czy dolegliwości dotyczą jednego czy obu oczu.
Na pewno lekarz okulista zapyta się pacjenta o jego wzrok w dzieciństwie, czy nosił kiedyś okulary.
Jeśli pacjent nadal nosi okulary, zwłaszcza na stałe, czyli przez cały dzień, to warto mieć przy sobie ostatnią receptę okularową. Często ułatwia to dobranie nowych szkieł korekcyjnych i pozwala odpowiedzieć na pytanie na ile zmieniła się wada refrakcji w porównaniu z poprzednim badaniem okulistycznym.
Lekarz okulista na pewno zapyta się o zdrowie ogólne – o ewentualne choroby takie jak cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, poziom cholesterolu. Ostatnie pytanie będzie dotyczyło chorób oczu występujących w rodzinie, czyli czy występuje u kogoś z członków rodziny- zaćma, jaskra, zwyrodnienie plamki związane z wiekiem, zez. Choroby oczu często występują rodzinnie.
Oczywiście, jeśli pacjent pobiera jakieś krople do oczu czy leki, nie tylko związane z chorobami oczu na stałe, powinien poinformować o tym okulistę. Również jeśli pacjent wie o istniejącej alergii na pewne leki, warto o tym pamiętać i podzielić się tą informacją z lekarzem.
Badanie okulistyczne
Badanie okulistyczne zwykle trwa około 10-20 minut i często pacjent do gabinetu wchodzi dwukrotnie. Dlatego też warto zarezerwować sobie minimum 30 minut na pełne badanie okulistyczne. W niektórych sytuacjach, np. gdy źrenice wolno rozszerzają się pod wpływem mydriatyków, łączny czas przebywania w gabinecie może wydłużyć się do 1 godziny.
Pierwsza część badania okulistycznego to badanie w lampie szczelinowej. Za pomocą tego urządzenia, mającego możliwość ogniskowania światła na wybranych strukturach oka i wykorzystywania różnych powiększeń do badania, możemy bardzo szczegółowo ocenić przednią część oka. W lampie szczelinowej (zwanej też biomikroskopem) oceniamy powieki, brzeg powiek, spojówkę, rogówkę (przednią powierzchnię oka), tęczówkę do soczewki włącznie.
Dokładna ocena przedniej powierzchni oka jest możliwa, gdy pacjenci nie mają makijażu w okolicach oczu. Uwaga ta dotyczy oczywiście młodszych lub starszych kobiet. Makijaż, zwłaszcza tusz do rzęs, bardzo utrudnia, a czasem nawet uniemożliwia ocenę stanu rzęs, brzegu powiek, spojówki gałkowej. Czyli warto planując wizytę u okulisty, w tym dniu zrezygnować z makijażu okolicy oczu. Na pewno badanie okulistyczne będzie łatwiejsze i dokładniejsze.
Dokładna ocena dalszych części oka – soczewka, ciało szkliste i siatkówka jest możliwa po podaniu kropli mydriatycznych, które stosuje się do rozszerzania źrenic. Z podaniem kropli wiąże się kolejny punkt przygotowania pacjenta do wizyty w gabinecie okulistycznym – mając „szerokie źrenice”, źle się widzi przez okres 2-3 godzin i nie powinno się prowadzić samochodu – czyli na badanie okulistyczne powinniśmy przyjechać środkami komunikacji miejskiej lub jako pasażer. Nie powinno się prowadzić pojazdów mechanicznych po wyjściu z gabinetu okulistycznego, mając szerokie źrenice. Powrót źrenicy do normalnej średnicy może być różny u poszczególnych pacjentów. Czas ten zależy od rodzaju i ilości kropli podanych podczas badania. Może trwać od 1 godziny do czasem nawet 3-4 godzin. Należy pamiętać o tym fakcie planując wizytę okulistyczną.
Jeśli planujemy wizytę w dniu słonecznym, to warto pamiętać o wzięciu okularów słonecznych, by je założyć po wyjściu z gabinetu na otwartą przestrzeń.
Zakończenie wizyty po badaniu okulistycznym
Podsumowując dla planowej wizyty okulistycznej warto się przygotować i mieć trochę wolnego czasu. Czasem pacjenci pytają czy mogą iść do pracy po badaniu okulistycznym. Może to być w niektórych przypadkach trudne. Tak samo dzieci i młodzież, po badaniu okulistycznym z pełną mydriazą (z pełnym rozszerzeniem źrenicy i porażeniem akomodacji) mogą iść do szkoły tego dnia, ale powinny być zwolnione z pisania i czytania, bo mogą mieć z tym problemy.