Daltonizm to wada narządu wzroku polegająca na nieprawidłowym rozpoznawaniu barw, głównie czerwonej i zielonej. Jest to dysfunkcja wrodzona, czyli można ją zdiagnozować już u kilkuletniego dziecka, zwykle pomiędzy 5-8 rokiem życia, kiedy to dzieci są po raz pierwszy badane okulistycznie.
Pacjenci ci zwykle są w stanie odróżnić kolorów zielonego i czerwonego, ale widzą te barwy inaczej niż osoby z prawidłowym widzeniem barwnym.
W jednym i drugim oku występuje u tych pacjentów taka sama dysfunkcja. Jeśli stwierdzamy u pacjenta zaburzenia rozpoznawania barw tylko w jednym oku, to nie należy mówić o daltoniźmie.
Rozpoznanie daltonizmu
Daltonizm zdecydowanie częściej występuje u mężczyzn (do 4-8% populacji), bardzo rzadko u kobiet(<0,5%). Dysfunkcję tę wykrywamy wykonując badanie na tablicach Ishihary, na których to tablicach osoby zdrowe bez trudu rozpoznają „kolorowe cyferki” ukryte na kolorowym tle, w przeciwieństwie do osób z daltonizmem, które w ogólne nie widzą cyfr złożonych z kolorowych plam, widzą tylko niektóre z nich lub ich fragmenty myląc cyfrę 8 z cyfrą 3.
Wpływ daltonizmu na życie
Czy daltonizm wpływa na jakość życia osób nim dotkniętych? Badania naukowe nie są liczne, ale dowodzą, że tak. Frustrujący bywa fakt, szczególnie dla osób młodych, u których dysfunkcja nie była na czas rozpoznana i podjęły nieprawidłową drogę swojego rozwoju zawodowego. Prowadzenie badań naukowych na wysokim poziomie wymaga bardzo dobrego rozpoznawania barw. W życiu codziennym osoby starsze cierpiące na daltonizm mogą mieć problemy z oceną czy mięso jest prawidłowo ugotowane, z prawidłowym wyborem warzyw i owoców, lub z prawidłowym przyjmowaniem codziennych tabletek.
Leczenie daltonizmu
Czy daltonizm można leczyć? Odpowiedź brzmi: nie można go leczyć. Osoby obciążone daltonizmem żyją normalnie, z czasem uczą się odróżniania barw na zasadzie różnic w kontraście czy wysyceniu barw. Dla osób z tą dysfunkcją ważny jest moment wyboru zawodu. Wiadomo, że z tą dysfunkcją nie można wykonywać kilku zawodów – nie można być np. pielęgniarką, kierowcą zawodowym, pilotem zawodowym, elektrykiem. Opisywane są w piśmiennictwie nowe źródła światła, stworzone z diod typu LED, które mają poprawić zdolność rozpoznawania barw. Również ze względu na rosnącą ilość tej dysfunkcji u osób z genetycznie uwarunkowanymi chorobami oczu pojawiają się w piśmiennictwie doniesienia o możliwości zastosowania barwionych soczewek kontaktowych celem poprawy widzenia barw, ale na razie nie są te soczewki powszechnie dostępne.
Znajduje się w piśmiennictwie również doniesienia o terapii genowej w zaburzeniach rozpoznawania barw, ale te informacje dotyczą tylko pacjentów u których ta dysfunkcja jest wtórna do poważnych genetycznie uwarunkowanych schorzeń oka takich jak np. achromatopsja.
Daltonizm jest określeniem dla zaburzeń rozpoznawania barw, które nie towarzyszą żadnej innej chorobie oczu. I nie ma na razie żadnej skutecznej metody terapii.