W ostatnim czasie obserwuje się ponowny wzrost zainteresowania dietą ketogeniczną. Dieta ta opiera się na spożywaniu zwiększonej ilości tłuszczów (70-80%), odpowiedniej ilości białek (15-20%) i zredukowanej ilości węglowodanów (5-10%). Wpływa to na metabolizm lipidów i glukozy, co potwierdzono zarówno w badaniach przeprowadzanych na myszach, jak i w obserwacjach na ludziach. Dieta ketogeniczna wywiera terapeutyczny wpływ na zaburzenia metaboliczne poprzez różne mechanizmy, w tym obniżenie poziomu glukozy w osoczu, poziomu hemoglobiny glikowanej i poziomu insuliny w surowicy, poprawia wrażliwość na insulinę, powoduje odczucie zwiększonej sytości i zmniejszenie stanu zapalnego. Oddziałuje również na mikroflorę jelitową.
Pierwsze doniesienia o jej korzystnym wpływie na przebieg leczenia opisywane są w latach 30-tych XX wieku i dotyczą chorych z lekooporną lub ciężką padaczką. Najwięcej doniesień w piśmiennictwie medycznym na temat korzystnego wpływu tej diety na przebieg terapii i choroby jest nadal w tych jednostkach chorobowych.
W chorobach neurodegeneracyjnych takich jak choroba Alzheimera, choroba Parkinsona i stwardnienie zanikowe boczne obserwuje się poprawę zaburzonych funkcji organizmu u pacjentów stosujących tą dietę. Próbuje się wykorzystywać dietę ketogeniczną jako terapię wspomagająca u chorych cierpiących na depresję i zaburzenia lękowe, na niektóre schorzenia mięśnia sercowego i w chorobach zapalnych jelit.
Znane są także jej skutki uboczne. Krótkotrwałe działania niepożądane, takie jak zmęczenie, drażliwość, ból głowy, nudności, odwodnienie, hipoglikemia, biegunka są powszechnie obserwowane w ciągu pierwszych kilku tygodni stosowania diety.
Długoterminowe działania niepożądane diety ketogenicznej obejmują między innymi zwiększone ryzyko chorób sercowo-naczyniowych z nieprawidłowym profilem cholesterolu, wzrost częstotliwości występowania kamicy nerkowej, zmniejszona gęstość mineralną kości, niedokrwistość i neuropatię nerwu wzrokowego.
Mała ilość zielonych warzy w i czerwonych owoców w jadłospisie wpływa niekorzystnie dla funkcjonowania narządu wzroku, stwarzając potencjalne warunki dla rozwoju zwyrodnienia plamki żółtej. Zaburzenia gospodarki lipidowej mogą dodatkowo potęgować to ryzyko. Autorzy diety ketogenicznej proponują proste jej modyfikacje poprzez na przykład zwiększenie spożycia oleju lnianego lub oliwy z oliwek w miejsce tłuszczów nasyconych.
Jeśli chodzi o poziom witaminy D, której rola w prawidłowym funkcjonowaniu oczu jest niebagatelna, to dieta ketogeniczna powoduje wzrost jej poziomów w organizmie osób ją stosujących.
Ze względu na możliwość występowania działań niepożądanych, stosowanie tej diety powinno opierać się zawsze na współpracy pacjent-lekarz- dietetyk. Niektórzy nawet określają tę dietę jako terapię ketogeniczną.
Obecny stan wiedzy medycznej wskazuje jednak, że dla większości osób ryzyko stosowania tej diety może przewyższać płynące z niej korzyści. Nie ulegajmy więc zbyt szybko i pochopnie kolejnej modzie i konsultujmy wszelkie decyzje dotyczące naszego zdrowia ze specjalistami.