Odpowiedź na to pytanie nie jest łatwa, a stała się jeszcze trudniejsza po ostatniej edycji Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, która grając po raz 30-ty w swej historii, po raz pierwszy zagrała dla okulistyki dziecięcej. Zebrała na pewno dużą kwotę pieniędzy, która będzie przekazana publicznym placówkom służby zdrowia dla poprawy standardów diagnostyki i leczenia narządu wzroku naszych najmłodszych. W czasie niedzielnego finału Orkiestry wypowiadało się kilku specjalistów okulistów mówiących o konieczności wielokrotnego badania oczu już od pierwszych tygodni życia noworodka czy niemowlęcia.
Jak przebiega badanie oczu u dzieci?
Czy badanie jest możliwe do realizacji w polskich warunkach? Badanie okulistyczne, niezależnie od wieku pacjenta i używanych narzędzi do tego badania, jest badaniem „sprzętowym” i „kontaktowym”.
Słowo „sprzętowe” oznacza użycie wysoko specjalistycznego sprzętu do tego badania, który nawet w wersji dostosowanej dla dzieci jest dla nich duży i budzi niepokój, wyrażający się płaczem.
Słowo „kontaktowe” oznacza konieczność użycia tego sprzętu w bliskiej odległości od głowy i oczu dziecka. Jest to nawet kilka centymetrów, co również wzbudza niepokój u małych dzieci.
I praktycznie większość badań musi być wykonana z podaniem kropli do oczu, które powodują rozszerzenie źrenicy i dają możliwość wykonania wiarygodnego badania. Wszyscy wiemy, jak dzieci nie lubią podawania kropli do oczu, niezależnie od wieku, argumentując to, że się po prostu boją.
Czyli mamy 3 czynniki, które zawsze powodują niepokój i zwykle płacz naszego pacjenta podczas badania okulistycznego.
Czy badanie wzroku dzieci jest konieczne?
Oczywiście, jeśli mamy jakiekolwiek najmniejsze podejrzenia choroby oczu, złego widzenia, braku kontaktu wzrokowego, widzimy makroskopowo jakiekolwiek nieprawidłowości w wyglądzie oczu dzieci, to do badania okulistycznego z małym pacjentem zgłaszamy się natychmiast. Tutaj płacz, niezadowolenie dziecka może się tylko obrócić we wcześniejsze postawienie diagnozy i rozpoczęcie leczenia, co będzie skutkować lepszym widzeniem w dalszym życiu dziecka.
Kiedy badać małych pacjentów?
Spróbuję odpowiedzieć na to pytanie jako specjalista chorób oczu badający dzieci w różnym wieku od ponad 30 lat. Pamiętajmy, że w Polsce nadal nie ma oficjalnej specjalizacji OKULISTA DZIECIĘCY, więc może tylko mówić o specjalistach chorób oczu zajmujących się problemami okulistyki dziecięcej.
Małych pacjentów badamy zawsze, gdy stwierdzamy jakieś nieprawidłowości w obrębie narządu wzroku ( brak kontaktu wzrokowego, oczopląs, zez, biała źrenica). Pod koniec pierwszego roku życia badamy dzieci z rodzin, w których występują wady refrakcji takie jak średnia i duża nadwzroczność, astygmatyzm. W tym tez okresie badamy dzieci z rodzin w których występują nowotwory siatkówki tj. siatkówczak.
Każde dziecko powinno być zbadane okulistycznie w wieku 5-6 lat przed rozpoczęciem nauki, by nie okazało się w szkole, że dziecko źle widzi.
Jak wygląda profilaktyka wzroku u dzieci?
Jeśli dziecko w okresie wczesnoszkolnym nie ma wady wzroku to nie badamy dzieci kontrolnie „raz w roku”. Nie ma takiej potrzeby. Warto natomiast prowadzić rodzinnie aktywny tryb życia, spędzać dużo czasu na świeżym powietrzu by nie doprowadzić do występowania krótkowzroczności, która jest najczęstszym problemem dzieci szkolnych. Stawiamy na profilaktykę!!